Bilgisayarlarınızın kasa içindeki hava sirkülasyonunun sağlanmasında en önemli parçalar fanlardır. Fanlar bir çok elektronik aleti soğutmak ya da içeride biriken sıcak havayı dışarıya yollamak için kullanılmaktadır. Makalemizde ısınan parçaların soğumasında büyük önem taşıyan fanların temizliği hakkında bilgiler vereceğiz.
Bilgisayar Kasam Çok Sesli Çalışıyor? Nedeni!
Bilgisayar kasanızın sesli çalışmasının sebebi tozlanan fanlardır. Ortalama genel olarak herkesin toplayabileceği bilgisayarlara göre kasalardaki bulunan fanları sıralar isek; Önde bulunan içeriye hava alan fanlar, kasanın arkasında ya da üsttünde bulunan içerideki sıcak havayı dışarıya çıkartan egzoz fanları, İşemci fanı, ekran kartı fanları ve güç kaynağı fanı.
Yukarıda belirttiğim gibi kasanızda bir çok fan bulunmakta ve hepsinin bir işlevi var kasa hava sirkülasyonunu sağlayarak parçalarınızda oluşan ısıyı kısa sürede dışarıya atmak. Normal bir kasada minimum 6 fan bulunmakta bunların tozlanması demek muazzam bir ses ortaya çıkartır. Kasanızdaki fanların genelde tozlanma süresi 4-5 Ay’dır. (Bilgisayarın bulunduğu oda ortamına göre durum değişir.) Tabii ki imkanınız var ise her ay fanların yüzeysel temizliğini yapabilirsiniz. Sessiz bir Bilgisayar kasası için olması gereken budur.
Bilgisayar Kasalarında Fan Temizliği Nasıl Yapılır?
Bilgisayarlarımızın neden ilk aldığımız gibi sessiz çalışmadığını öğrendiysek sıra geldi ses çıkartan fanların temizliğine 3 Madde de sizlere fan temizliğini anlatacağım.
- İlk Aşama Fan Temizliği
- İleri Aşama Fan Temizliği
- Profesyonel Fan Temizliği
Temizliğe başlamadan önce yapmanız gerekenlerden bahsedeyim; Kasada Elektrik var iken kesinlikle fan temizliği yapmayın, kasanın elektriğini kapatın. Rahat temizlik yapabilmek için kasanın arkasındaki (monitör, internet, mouse, klavye vb.) bütün kabloları çıkartın ki siz çalışırken elinize kolunuza takılmasınlar. Mümkünse ekran kartını da çıkartmanızı öneririm çünkü dikkatsiz yapar iseniz tozlar havalandığında yatay durumda duran ekran kartının üstten içine kadar girecektir.
1-İlk Aşama Fan Temizliği
Genelde hiç Bilgisayar kasası açmamış tecrübesi olmayan arkadaşlara önerim fan temizliği yapmak isterseniz elektrik süpürgesi yada saç kurutma makinesinin soğuk tarafı ile çekmeniz yada kuvvetli hava vermeniz; Siz hava verir iken fanın dönmemesi için sol eliniz ile fanı tutup bir yandan da sağ eliniz ile de fanın yapraklarına tek tek saç kurutma makinesi ile üfletmeniz ya da süpürge ile çektirmeniz.
2-İleri Aşama Fan Temizliği
Biraz deneyimli bu tür işlere eli yatkın arkadaşlarıma tavsiyem kulak temizleme çubuğu, yumuşak uçlu ince bir fırça yada kullanmadığınız temiz bir diş fırçası yardımı ile fanlarda biriken tozlara sürtüp yerinden sökülmesini sağlayıp saç kurutma makinesi yada süpürge yardımı ile tozları çektirebilirsiniz. Hava kompresörü var ise elinizde tozlardan kurtulmanız için daha yararlı olacaktır. Ancak dikkat etmeniz gereken nokta süpürge yada kuvvetli hava üfleyen bir alet kullanıyor iseniz Anakart’a fazla yaklaştırmayın. Yaklaştırmanız durumunda Anakart üzerinde bulunan ince lehimler yerinden çıkabilir. Bu durum sisteminizde büyük sorunlara neden olur.
3-Profesyonel Fan Temizliği
Bilgisayarınızda bulunan bütün fanları sökün (fan üzerinde 4 tane vida vardır) ve dışarıya alın. Söktüğünüz fanları ilk önce kompresör ya da süpürge ile kabasını alın. Fanın yapraklarına yapışan ve ayrılmayan tozları hafif nemli tüy bırakmayan bir bez ile silin. Ek olarak fanlarımızın ortasında genelde yapışkan etiketler bulunur. Bunları kaldıralım, tam orta noktasında plastik bir daire bulunmaktadır. Bunu da kaldırdığımızda fan motoruna ulaşmış oluyoruz. Tam o delikten içeri ”makine yağı” damlatmaya başlayalım. Her iki damlada bir fan yapraklarını elimizle döndürelim. Ta ki yağ dolup artık gitmemeye başlayana kadar. Bu işlemi tamamladıktan sonra ortadaki plastiği geri takalım ve fanımızı geri monte edelim.
Güç Kaynağı Fanı Temizleme:
Genelde en çok tozlanan ve ses çıkartan güç kaynağıdır. Güç kaynağı alır iken kaliteli ve bilindik markaları tercih edin temizliği ise üstündeki ızgarayı çıkartın ve ardından fanın vidalarını söküp fanı çıkartın ve yukarıdaki temizlik yöntemlerini uygulayın.
Ekran Kartı Fan Temizliği
Yeni nesil ekran kartları 3 bölümden oluşuyor. Fanlar, Radyatör ve Ekran kartı çipsetinin bulunduğu devre kartı. Ekran kartlarında fana ulaşmak biraz zahmetlidir. Dışarıdan hava tutarak içindeki tozları almak zordur, tamamen vidalarını söküp parçalarına ayırmanız gerekiyor bu yüzden eğer bu işlere eliniz yatkın değil ise ve bilgi birikiminiz yok ise kesinlikle ekran kartınızı kendiniz temizlemeye kalkmayın. Ekran kartınızı yıllık olarak teknik servise verip temizletebilirsiniz ayrıca termal macununu da yeniletin. Ben kendim yapacağım derseniz Youtube’a ekran kartınızın modelini yazarak ekran kartınızın temizleme videolarına ulaşabilirsiniz. İzleyerek öğrenebilirsiniz.
Eğer kendinize güvenmiyor iseniz çevrenizde bu işi sağlam yapacak bir tanıdığınız yada teknik servis var ise 50 Lira gibi bir ücret ile sisteminizin temizliğini yapar. Güvenli ve sessiz kasalara…
Saygılar.
Fakir Yazar.
9 Mayıs 2018 12:48 berkant güngör
Hocam benim çok aşırı tozlanıyor ısınıyor ve kapanıyor fanlar az acaba o yüzden mi 2 adet fan var önde ve arkada?
9 Mayıs 2018 12:53 Fakir
Tam olarak sistemini bilmiyorum ancak ısınmasının sebebi evet yetersiz hava sirkülasyonu ve soğutma. Fanları bir güzel temizleyin işlemcinizin macununu değiştirin. Biraz Toparlayacaktır ayrıca ön tarafta yer var ise 1 adet daha fan ekleyin mümkünse üste de 1 tane egzoz fanı. yani içerideki havayı dışarı verecek şekilde.
11 Mayıs 2018 06:52 Fatih türkmen
Benim fanlardan çok ses geliyor ne yapmam gerek
11 Mayıs 2018 07:08 Fakir
Profesyonel temizlik bölümünde gibi temizliğini yapıp toz yok ise sadece yağını değiştirin