Modern Kölelik

Merhaba Fakir Yazar Okurları;

Sokakta yaşayan insanlara köleliğin ne olduğunu sorarsanız birçok kişi geçmişe ait bir uygulama olduğunu ve günümüzde var olmadığı söyleyecektir. Çünkü artık 21. yüzyılda ve modern dünyada yaşıyoruz diye düşünülüyor. Ama aslında gerçek öyle değil. Şu an dünya üzerinde yaklaşık olarak 45.8 milyon köle var. Ve biz bu sisteme modern kölelik diyoruz.

Günümüzdeki modern kölelik geçmişe göre biraz farklılık gösteriyor. Eskiden bir zengine ya da toprak ağasına ait olurdun ve sağlıklı olduğun sürece onun için çalışmak zorundaydın. Günümüzdeyse bir kişinin tehdit, şiddet, zorlama veya iktidarın kötüye kullanımı nedeniyle bir çiftlik hayvanına eş değerde muamele görerek reddedemeyeceği veya ayrılamadığı bir durum olarak tanımlanmaktadır. Modern köleliğin en yaygın biçimleri arasında insan ticareti, zorla çalıştırma, borç esareti, zorla evlilik, çocukların satılması ve sömürüsü sayılabilir.

Maalesef birçok ülke, kuruluş ve kişi modern köleliğin var olmadığını iddia ediyor ve kafalarını gerçeğin olduğu yöne çevirmeyi reddediyorlar. Şimdi biraz da modern köleliğin hangi ülkelerde var olduğuna bakalım.

Kuzey Kore

Kuzey Kore halkı köleliğe yabancı değildir. 2000 yıldır bu halk köle olarak yaşamaya zorlanmaktadır. 25 milyonluk nüfusun neredeyse yüzde 5’i köle hayatı yaşamaktadır. En kötü yanı ise yüz binlerce çocuk ve bu çocukların çoğu da daha 5 yaşlarındayken ağır kayalarla dolu çuvalları günde 10 saat boyunca taşımaya zorlanmaktadırlar. Ayrıca hem çok kötü besleniyorlar hem de işlerini zamanında tamamlayamazlarsa acımasızca dayak yiyorlar.

Hindistan

Bugün neredeyse Şili nüfusu kadar insan Hindistan’da köle durumunda yaşıyor. 1.3 milyar nüfusu bulunan Hindistan’ın yüzde 1,4’ü köle durumunda. Kölelik 1976 yılında yasal olarak Hindistan’da yasaklandı. Ama maalesef modern kölelik devam ediyor. Çocukları da dahil olmak üzere birçok aile, zorunlu ve gönüllü işçiler olarak güçlü ve zengin insanlar için çalışmaya zorlanmaktadır. Bu insanların bazıları dilendiriliyor hatta fahişeliğe zorlanıyor. En önemlisi de hiçbir gelir elde edemiyorlar. Bu insanlar zorla çalıştırılmanın yanında her gün sözlü, fiziksel ve cinsel istismara da maruz kalıp acı çekiyorlar.

Özbekistan

Özbekistan’da yaklaşık 1.2 milyon köle bulunmaktadır. Bu da toplam nüfusun yüzde 4’üne denk gelir. Hatta bazı yıllarda 5 milyon köleye kadar çıkmaktadır bu sayı. Küresel Kölelik Endeksi‘ne göre, Özbekistan’ın en yaygın kölelik biçimi devlet kökenlidir. Maalesef insanlar kendi istekleriyle değil zorla pamuk tarlalarında çalıştırılmaktadırlar. Öğrencilerin okuldan atılmakla tehdit edilmeleri, yetişkinlerin işlerini kaybetme korkusu ve hükümetten korkmaları yaygın bir durumdur.

Çin

1.3 milyar nüfusla dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin’in bu listede yer almasına şaşırmadığınıza eminim. Dünyada emeğin en ucuz olduğu ülkelerden birisi olan Çin’de yaklaşık 3,4 milyon modern köle bulunur. Her yıl 70,000 çocuğun yasadışı evlat edindirmek ve cinsel istismar için kaçırıldığı tahmin edilmektedir. Bu kadar çok köle olmasını çoğu insan Çin’in nüfusuna bağlıyor.

Rusya

Küresel Kölelik Endeksine göre, Rusya günümüzde bir milyondan fazla insanın köle olarak yaşadığı az sayıdaki ülkeden biridir. Ankette toplanan bilgilerden yola çıkarak, 1.048.500 kişi (veya tüm nüfusun % 0.73’ü) köle benzeri koşullarda yaşıyor. Bu insanların çoğu zorla çalıştırma, ticari cinsel istismar, zorla işe alma ve hatta zorla evlenmek zorunda kalmıştır. Birçok Rus erkek ve kadının, inşaat, tarım ve balıkçılık sektörlerini içeren cinsel sömürü, borç esareti ve zorla çalıştırma gibi amaçlarla Güney Kore, Çin ve Umman gibi ülkelerle ticareti yapılmaktadır. Çocuklar da Rus şehirlerinde dilencilik yapmakta ve günlük kotalarını dolduramadıklarında cezalandırılmaktadır.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti

Demokratik Kongo Cumhuriyeti, modern kölelik nedeniyle dünyada dördüncü sırada yer alıyor. Nüfusun yüzde 1.13’ünü oluşturan 873.000 insan bu ülkede köle. Bunun en büyük nedenlerinden birisi de kobalt gibi önemli bir madene sahip olmaları. Kobalt, cep telefonu pillerini üretmek için çok kritik bir bileşen ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bolca bulunuyor. Birkaç araştırma raporunda Kongo’da köleliğin en yaygın biçimlerinin çocuk askerler, soygun, zorla çalıştırma, cinsel kölelik, çocuk köleliği ve borç esareti olduğunu buldular. Apple ve Samsung gibi teknoloji devlerinin çocuk emeğine bağlı olan madenlerden kobaltı kullandığına dair söylentiler bile var.

Pakistan

Şu an Pakistan’da nüfusun yüzde 1.13’üne denk gelen 2.2 milyon insanın köle olduğu düşünülüyor. Tıpkı bütün ülkelerde olduğu gibi kölelik 1990’lı yılların başlarından beri Pakistan’da yasaklanmış durumdadır. Her yıl binlerce çocuk ailelerinin borcunu ödeyebilmek için tuğla fırınlarında çalışmak zorunda. Bu insanların birçoğu 1000 tuğla için sadece 4-5 lira kazanmaktadırlar. Zoraki evlilikler, çocukların sömürülmesi ve insan kaçakçılığı konularında Pakistan dünyadaki en yüksek oranlardan bazılarına sahip durumda.

Sudan

Eski Mısır’dan beri Sudan topraklarında kölelik hep var olmuştur. İkinci Sudan İç Savaşı; insan ticareti, zorunlu emek ve ülkedeki kadınların cinsel istismarı gibi yeni modern köleliğe yol açtı. İç Savaş zirvesinde, 14.000-200.000 arasında erkek, kadın ve çocuk kaçırıldı ve bu insanların 1986 ve 2002 yıllarında köleliğe zorlanıldığı tahmin ediliyor. Savaşın bitmesine rağmen, kölelik Sudan’da devam etti ve şu an 450.000 insan modern köle olarak yaşamak zorunda. Sudanlı genç kız ve kadınlar otellerde çalışmaları için Orta Doğu ülkelerine ve cinsel istismar için Polonya gibi Avrupa ülkelerine satılıyor. Birçok çocuk da Yemen ve Suudi Arabistan’a gönderiliyor.

Dominik Cumhuriyeti

Şeker endüstrisinde önemli yeri olan Dominik Cumhuriyeti, 104.000’den fazla modern köleye ev sahipliği yapıyor ve bu da tüm nüfusunun% 1’ini oluşturuyor. Dominik Cumhuriyeti, köleliğin yaygınlığı konusunda dünyadaki ilk 10 ülkede yer alıyor. Çoğunlukla şeker ve kahve üretmekle bilinen Dominik Cumhuriyeti; insan ticareti, erkeklerin, kadınların ve çocukların ticari cinsel istismarı ve zorla çalıştırma için kaçırılmalarından sorumlu. Hatta bazen kadınlar fahişeliğe zorlanmaktadırlar.  Bazen de anne ve babalar çocuklarını para için çocuklarını fuhuşa zorlar. Modern köleler, haftanın 7 günü yaklaşık 14 saat çalışmaya zorlanır. Çoğu işçi, elektriksiz, temiz su, eğitim, sağlık hizmetleri ve hatta yeterli beslenme olmadan yaşar.

Yemen

Yemen’de 1962 yılında kölelik kaldırılmış olmasına, uluslararası antlaşmalara ve sözleşmelere rağmen raporlar köleliğin hala devam ettiğini ve köle sayısının hızla arttığını göstermektedir. Günümüzde Yemen’de nüfusun yüzde 1.13’üne denk gelen 303.000 modern köle olduğu düşünülmektedir. Yemen’de köleliğin en yaygın biçimleri insan kaçakçılığı, zorla çalıştırma, borç esareti, zorla evlendirme ve çocuk istismarıdır.

Irak

Irak’ta şu an yaklaşık 400.000 köle var. Irak’taki köleliğin en şok edici biçimlerinden biri, birçok kadın ve çocuğun köle olarak satıldığı ve Işid tarafından barbarca koşullar altında tutulduğu cinsel köleliktir. 11-12 yaşındaki kızlar yaklaşık 30.000 dolara satılmaktadır. Erkek çocuklar da terörist veya intihar bombacısı olmak üzere alınıp eğitiliyor. Bazıları ailelerin özürlü çocuklarını tam da bu amaçla Işid’e sattığı biliniyor.

Endonezya

Tahmini 738.100 modern köleye ev sahipliği yapan Endonezya’daki en köklü kölelik biçimleri arasında insan ticareti, zorla çalıştırma ve cinsel istismar yer alıyor. Nüfusunun yaklaşık %80’inin yoksulluk içinde yaşadığı ya da az maaş ödeyen ve sosyal güvence sağlamayan işlerde çalıştığı Endonezya’nın bu kadar çok modern köle sahibi olmasına şaşırmamak gerek. Çocuk işçiler çoğunlukla palmiye yağı üretiminde çalışır. Endonezya Hükümeti, modern köleliği sona erdirmek için çaba gösterse de halkın fakir olması ve yolsuzlukların engellenememesi bu çabalara darbe vurmaktadır.

Filipinler

Kölelik çoğu ülkede yasaklanmış olsa da maalesef gelişmemiş ülkelerde bu sorun devam etmektedir. Filipinler de bu ülkelerden biridir. Ülke, 100 milyona yakın nüfusa sahiptir ve nüfusun yüzde 0.40’ına denk gelen 401.000 kişi köle gibi koşullarda yaşamaktadır. Filipinler’in en yaygın kölelik biçimi zorunlu çalışma olsa da, ticari cinsel istismar, çocuk askerleri alımı ve ayrıca derin deniz balıkçılığının bir türü olan Pa-aling Balıkçılığından köleler çok acı çekiyorlar. Çoğu ülke gibi kölelik Filipinler’de yoksulluğa kapılmış ailelerin aşırı derecede var olması nedeniyle kalıcıdır ve karınlarını doyurabilmelerinin tek yolu da modern köleliği kabul etmektir.

Guatemala

Devam eden savaşlar ve nüfusun yarısından fazlasının yoksulluk sınırının altında olmasından dolayı uyuşturucu kaçakçılığıyla tanınan Guatemala’nın modern köleliğe maruz kalması sürpriz olarak görülmemeli. Küresel Kölelik Endeksine göre, Guatemala şu anda tahmini 138.100 (yani tüm nüfusun %0.845’ine) modern köleye sahip. Guatemala’da köleliğin en yaygın biçimleri insan ticareti, cinsel istismar ve zorla çalıştırmaktır. Birçok kadın özellikle de çocuklar fuhuşa zorlanmaktadırlar.

Nijerya

186 milyon nüfusa sahip Nijerya’da 875.000 modern köle bulunuyor.  Bu da Nijerya nüfusunun yaklaşık %0.481’ini oluşturuyor. Nijerya’daki kölelik biçimi eski tip köleliğe çok benziyor yani o insanın sahibi olma gibi kölelikler görülüyor. 13-18 yaş aralığındaki kızların yüzde 45’i de zorla evlendiriliyor.

Son olarak hani derler ya haline şükret diye. Ben de kullanırım bu sözü başkasını teselli etmek için ama gerçekte bu söze inanmam. Ama bazen de gerçekten ülkemizde her ne kadar çoğu şey kötü gitse de kimsenin kölesi olmadığımız için şükretmemiz ve bize bu güzel ve özgür ülkeyi bırakan atalarımıza teşekkür etmemiz gerekiyor.

Saygılar.
Fakir Yazar Kürşat.